Xenerais da Ulla
Os Xenerais da Ulla é un Entroido único da comarca natural regada polo río Ulla. Esta festa está declarada desde 2013 de interese turístico de Galicia e sempre se coñeceu como “As Máscaras” no val de Santa Lucía.
A primeira documentación que se ten sobre o Entroido dos Xenerais da Ulla corresponde ao ano 1875, nun artigo de Alfredo Vicenti sobre esta tradición titulado “La máscara” e publicado en El Heraldo Gallego no que describe a formación dunha comparsa presidida por un exército de xenerais.
Celébrase nos concellos de Santiago de Compostela, Boqueixón, Vedra, A Estrada, Silleda, Teo, Touro e Vila de Cruces. No caso de Santiago de Compostela as parroquias que organizan e celebran estas máscaras son Marrozos, O Eixo, Aríns e a aldea de Angrois, na parroquia de Sar.
Esta é unha celebración parroquial na que participan a casa, a aldea e a parroquia de xeito conxunto. É unha festa ritual con moitas cerimonias. Para as xentes destas terras é un rito vestirse de máscara, comer cachola de porco, filloas e orellas. Tamén son un rito as bromas e rifar un carneiro vello. A tradición tamén inclúe obsequiar con comida ou bebida e levar a ben as bromas por pesadas que sexan.
Durante todo o día os camiños e as casas de toda a veciñanza reciben a visita dunha rechamante tropa, dirixida polos xenerais e correos a cabalo, que son seguidos por un “coro de bonito” e unha “vellada”. Nesta festa todos participan dunha tradición centenaria lanzando vivas, cantando sátiras, comendo e bebendo. Así fan do día unha gran troula con todo aquel que asista “ás máscaras”.
Teñen gran importancia os xenerais cos seus uniformes militares e o bicorne, sombreiro de palla forrado e decorado por multitude de abelorios, flocos, borlas e coroado con plumas de pavo real e penacho con plumas de cores vivas. Os xenerais van ao lombo dos seus cabalos debidamente engalanados. Son os protagonistas das máscaras durante todo o día, lanzando vivas aos veciños ao seu paso polos distintos lugares da parroquia, e tamén os que lle dan o final ao Entroido co “atranque” ou “alto”, no que representan o enfrontamento entre dous bandos que acaban por facer as paces e exaltar a amizade.
Vivas:
¡Oigan señores digan conmigo a una voz!
¡¡Viva Don Manuel Viqueira Tejo
Como vecino y residente de esta parroquia
¡¡Acompañado de su familia y de la gente de su mayor aprecio!!
¡Viva!
¡Viva la gente que nos mira y rodea!
¡¡¡Viva!!!
¡Vuelvo y repito!
¡¡Viva Don José Carbia Ramos
Residente de esta parroquia y natural de San Martiño de Aríns!!
¡¡Acompañado de su familia y de la gente de su mayor aprecio!!
¡Viva!
¡Viva la gente que nos mira y rodea!
¡Viva!
¡Vivan os 50€!
¡¡¡Viva!!!
¡¡Viva nuestro alegre y simpático coro!!
¡¡Viva!!
¡¡Toca la música y siga!!
Non dubides en achegarte a estas localidades e vive o Entroido nun contexto único!
